Iryna Synelnyk, gazetarja ukrainase, që është pjesë e grupit të gazetarëve ukrainas që gjetën strehim në Kosovë, ka folur për Agjencinë e Pavarur ukrainase të Informacionit apo UNIAN, që ka bazë në Kiev, por që kjo intervistë u zhvillua në Lituani.
Synelnyk foli për rrugëtimin e saj të gjatë e sfidat që i solli një luftë shkatërruese në vendin e saj.
“Ishte një periudhë kur kishte një lidhje [komunikimi]. Pastaj në dy javët e fundit, me sa duket, nuk ka pasur asnjë komunikim. Prandaj kam shkruar vetëm disa materiale që mund të publikohen më vonë. Intervistova një familje që u largua nga Chernihiv. Ata rrezikuan shumë. Rusët thuajse i qëlluan disa herë”, thotë ajo.
“Secili ka historinë e tij, secili e ka përjetuar atë kohë emocionalisht në mënyrën e vet, por kryesorja është se ne ishim të vendosur që nuk do të dorëzoheshim, do të luftonim. Dhe kjo, mendoj, ndihmoi edhe për të mbijetuar atë moment të vështirë”.
Pastaj ajo u kthye në Chernihiv.
“Banesa ime është dëmtuar pjesërisht sepse në shtëpinë tonë kishte mbërritur një aeroplan. Bëra një riparim të vogël. Por filluan biseda të tilla shqetësuese. E kuptova që kjo ishte propagandë ruse. Por kur je gazetar, kur ke shkruar shumë materiale për luftën, ndjen se je i pambrojtur”.
Më pas ajo mori vendimin që të shkojë në Kosovë ku Qeveria e Kosovës kishte organizuar për programin për mbrojtjen e gazetarëve në Republikën e Kosovës.
“Organizohet nga Qeveria e Kosovës dhe Qendra Evropiane për Lirinë e Shtypit dhe Medias. Është iniciuar nga avokatja për media Flutura Kusari nga Kosova dhe ka marrë mbështetjen e qeverisë. Janë krijuar kushtet që 20 gazetarë ukrainas të jetojnë dhe punojnë në Kosovë”, thotë ajo.
“Ishte pak e papritur për mua, por mora një ftesë dhe shkova në Kosovë, duke ditur shumë pak për këtë vend”.
Synelnyk e theksoi se deri më tani Ukraina nuk e njeh Kosovën. Por ajo jep arsyen pse ndodh kjo.
“Duke jetuar një vit në këtë vend, e kuptoj se kjo është kryesisht rezultat i ndikimit të propagandës serbe dhe ruse. Dhe në përgjithësi, informacionet që disponohen për këtë shtet në Ukrainë janë kryesisht të diktuara nga politika e Serbisë, e cila është gjithmonë agresive ndaj Kosovës”.
“Pamë se si shqiptarët janë gati të luftojnë për vendin e tyre. Shembulli i tyre është gjithashtu frymëzues, dhe ata pamohueshëm mbështesin Ukrainën. Ata kanë ofruar ndihmë humanitare që në ditët e para”, njofton ajo.
Ajo tregon edhe se si e kanë pritur qytetarët në Kosovë.
“Kur thua se je nga Ukraina, të gjithë përgjigjen se “ne mbështesim vërtet Ukrainën”, “Lavdi Ukrainës!”. Dhe është shumë bukur që kemi kaq shumë mirëkuptim dhe mbështetje. Dhe kosovarët kur thonë se “e kuptojmë si është lufta”, nuk janë vetëm fjalë, janë pjesë e jetës së tyre, sepse lufta në Kosovë ka qenë në vitet 1998-1999”.
Ajo thotë se si kudo lufta është e tmerrshme.
“Plaçkitje, vrasje, përdhunime të grave, të zhdukur – të gjitha kanë ndodhur. Dhe ata e kuptojnë se çfarë po kalon Ukraina tani. Prandaj, ata janë të gatshëm të na mbështesin dhe të na ndihmojnë. Dhe sigurisht, pyetja që shpesh bëhet nga gazetarët shqiptarë është se kur do ta njohë Ukraina Kosovën? Ne gazetarët që kemi marrë pjesë apo marrim pjesë në këtë program kemi një shpresë të tillë që kjo të bëhet një nga çështjet e pasluftës. Unë dua ta besoj këtë, sepse njerëzit janë shumë mbështetës dhe e kuptojnë situatën në të cilën ndodhet Ukraina tani, dhe sa e rëndësishme është për ne që të kemi mbështetjen e botës dhe Evropës. Dhe është shumë e rëndësishme që Ukraina të fitojë”.
Ajo u pyet se derisa Lituania e njohu Kosovën në vitin 2008 ashtu si shteti i Izraelit, a duhet ta bëjë këtë edhe Ukraina.
“Me sa kuptoj unë, kjo çështje e drejtësisë na shqetëson para së gjithash. Kjo do të thotë, ne duhet të jemi të drejtë edhe në arenën ndërkombëtare ndaj atyre popujve që vuajnë: ndaj Tajvanit, ndaj Ujgurëve dhe ndaj Sirianëve. Dhe atëherë ne mund të kërkojmë një qëndrim të tillë ndaj vetes”, u pyet Synelnyk.
“Jam absolutisht dakord me ty! Vlen të theksohet se pavarësia e Kosovës u shpall në vitin 2008. Kjo do të thotë se Lituania është ndër ato vende që e kanë njohur për herë të parë shtetin e pavarur të Kosovës. Për mua ky është një shembull stabiliteti dhe një dëshirë për pavarësi, e cila përcillet brez pas brezi dhe mbështetet shumë në nivelin e çdo familjeje. D.mt.h këtu fillon ndjesia e atdheut. Është formuar nga familja”, u përgjigj ajo.
“Dhe më pas formohet edhe më shumë përmes edukimit, përmes institucioneve sociale. Por para së gjithash, ajo ekziston në familje. Dhe shqiptarët thonë se “e keni më të vështirë ju, ukrainas, se keni gjuhë të ngjashme”.
Dhe ia vlen të dihet se sa ukrainas përdorin ende gjuhën ruse. Dhe shqipja dhe serbishtja janë krejtësisht të ndryshme. Ata gjithashtu kanë fe të ndryshme – Islamin dhe Krishterimin. Dhe ata thonë se nuk kanë pasur pothuajse asnjë martesë, megjithëse disa e mohojnë”.
Synelnyk aktualisht është duke studiuar në Vilnius (ku po zhvillohet trajnimi për gazetarë) dhe kështu ata gjetën rastin të bëjnë intervistën me të.
Ajo në fund falënderoi vendet që ia hapën derën për të punuar nga një vend i sigurt dhe t’i shërbejë vendit të saj me raportim të paanshëm.
“Dëshiroj të falënderoj të gjitha vendet, në veçanti Lituaninë dhe Kosovën, për mbështetjen e Ukrainës, dhe të kujtoj edhe një herë se bota nuk duhet të jetë indiferente kur ndodh një padrejtësi e tillë, kur pushtohet një shtet i pavarur”./The Geopost
